Volgens prof. dr. Paul van Geest, hoogleraar patristiek aan de Tilburg University en de Vrije Universiteit Amsterdam, heeft de Reformatie veel vruchten voortgebracht. “Toch moet je blijven denken in vragen. Je kunt niet zeggen dat de Reformatie nodig was omdat de paus er toendertijd een potje van maakte”, zei hij.
Antichrist
Hij zei te begrijpen dat de paus de antichrist werd genoemd. “Er zijn zeker argumenten voor aan te voeren dat bepaalde pausen antichristelijke eigenschappen hadden.” Zo’n paus was Leo X, die ten tijde van de Reformatie paus was. “Hij had meer oog voor zijn witte olifant Hanno dan voor die Duitse monnik Maarten Luther, die zo veel bezwaren had tegen de misstanden in de kerk.”
Renaissance-cultuur
Paus Leo X was volgens Van Geest weliswaar “een verzamelaar van oude, Griekse geschriften” maar “daardoor raakte hij juist vervreemd van de eenvoud van het Evangelie. Zo erg was het in de Renaissance-cultuur gesteld.”
Hervormingsbewegingen
Van Geest wees erop dat ook binnen de Rooms-Katholieke Kerk een roep om verandering gaande was. Hij noemde Geert Grote van de opwekkingsbeweging de Moderne Devotie, die aan de Reformatie vooraf ging, en aan Thomas à Kempis die het bekende boek De Navolging van Christus schreef. “Je kunt niet zeggen dat Rome geen hervormingsbewegingen kende.” Ook wees hij erop dat kaf en koren in de kerk altijd gezamenlijk opgroeien.
Katholiciteit
Volgens prof. dr. Henk Bakker, hoogleraar baptisme aan de Vrije Universiteit Amsterdam, was de Reformatie wel nodig. “De geschiedenis laat zich niet opheffen”, zei hij. Bakker sprak vooral over de gemeenschap der heiligen die kerkmuren overstijgt, de ware katholiciteit.
Ook dr. Maarten Klaassen, voorzitter van IRS, die de avond besloot, wees op gemeenschap in Christus die verder gaat dan kerken en denominaties. Hij zei dat dat de breuk Rome-Reformatie mogelijk nooit geheeld zal worden. Daarvoor zijn er teveel verschillen. Katholiciteit heeft volgens hem alles te maken met Christusgemeenschap en de geestelijke ervaring die daarbij hoort. Hij citeerde het rooms-katholieke meisje Theresia van Lisieux (1873-1897), dat uiteindelijk net voor haar sterven, na veel geloofsstrijd, zei: “God roept niet degenen die waardig zijn, maar die Hij wil”, een uitspraak die heel gereformeerd overkomt.
